Przedsiębiorcy prowadzący działalność opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mają dwie możliwości obliczania składki zdrowotnej – na podstawie przychodu z roku poprzedniego (tzw. ryczałt uproszczony) lub na podstawie bieżącego przychodu. O ile stosowanie metody wyliczenia składki na podstawie bieżącego przychodu jest możliwe zawsze, tak w przypadku zastosowania ryczałtu uproszczonego należy spełnić warunki, jakie wskazuje ustawa świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Czy zawieszenie działalności w 2024 roku wyklucza prawo do stosowania ryczałtu uproszczonego w 2025 roku? Odpowiedź poniżej.
Ile wynosi składka zdrowotna w 2025 roku u ryczałtowca?
U przedsiębiorcy, który prowadzi działalność opodatkowaną na ryczałcie składka zdrowotna wynosi 9% podstawy, a podstawę wyliczenia składki zdrowotnej w 2025 roku stanowi, w przypadku przychodu uzyskanego do kwoty:
- 60.000 zł – 60% przeciętnego wynagrodzenia, a miesięczna kwota składki to 461,66 zł,
- powyżej 60.000 zł do 300.000 zł – 100% przeciętnego wynagrodzenia, a miesięczna kwota składki to 769,43 zł,
- powyżej 300.000 zł – 180% przeciętnego wynagrodzenia, a miesięczna kwota składki to 1.384,97 zł.
Kwota składki zdrowotnej na dany rok zmienia się w zależności od tego, ile wynosi ogłoszone przez GUS przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale roku poprzedniego w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku.
WAŻNE!
Wartość składki zdrowotnej za dany rok ostatecznie ustalana jest w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej, które ma miejsce w deklaracji ZUS DRA/ raporcie imiennym RCA przedsiębiorcy za kwiecień roku następującego po roku, którego rozliczenie dotyczy.
Jak wyliczana jest podstawa składki zdrowotnej na ryczałcie?
Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wskazuje możliwość wyliczania składki zdrowotnej u ryczałtowca na dwa sposoby:
- na podstawie przychodu uzyskanego w trakcie roku, tzw. bieżący przychód z danego roku, lub
- na podstawie przychodu z roku poprzedniego uzyskanego na ryczałcie, skali podatkowej, liniówce lub IP BOX, który pomniejszony jest o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, jeśli zgodnie z art. 81 ust. 2h w poprzednim roku prowadził działalność gospodarczą przez okres 12 miesięcy.
Art. 81 ust. 2h ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:
Ubezpieczony, o którym mowa w ust. 2f, który przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą, i przychody z tej działalności były opodatkowane na podstawie art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, może przy określaniu miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przyjąć kwotę przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszoną o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczony stosuje przez cały rok kalendarzowy.
WAŻNE!
Wybrany sposób wyliczenia składki zdrowotnej na ryczałcie stosuje się przez cały okres składkowy, który wynosi 12 miesięcy i trwa od stycznia do grudnia danego roku kalendarzowego.
Co to oznacza w praktyce? Otóż jeśli w na początku roku będziesz opłacać składkę możliwie najniższą, czyli w 2025 roku 461,66 zł, a następnie w trakcie roku zaczniesz płacić wyższą składkę, bo uzyskany przychód będzie powyżej 60.000 zł lub 300.000 zł, wówczas za cały rok obowiązywać Cię będzie miesięczna składka w kwocie z danego progu przychodu, w którym znajdzie się uzyskany przez Ciebie przychód za dany rok. W rocznym rozliczeniu składki wyjdzie zatem dopłata, którą zobowiązany/a będziesz dopłacić.
Czy dopłata powstaje zawsze? Nie – może również zdarzyć się nadpłata składki. Będzie mieć ona miejsce w sytuacji, w której:
- opłacać będziesz składkę na podstawie przychodu z roku poprzedniego i przychód ten będzie w wyższym progu składki zdrowotnej, aniżeli faktycznie uzyskany w danym roku.
Przykład
W 2024 roku uzyskałeś/aś przychód w kwocie 320.000 zł. Jeśli w 2025 roku zdecydujesz się na opłacane składki zdrowotnej na podstawie tego przychodu, czyli tze. ryczałt uproszczony (przy założeniu, że zostaną spełnione warunki), to przez cały 2025 rok będziesz płacić miesięczną składkę zdrowotną w kwocie 1.384,97 zł. Jeśli po zakończonym roku okaże się, że przychód uzyskany w działalności gospodarczej będzie wynosić poniżej 300.000 zł, wówczas o różnicę nadpłaconej składki będziesz mógł/a zawnioskować do zwrotu lub zaliczyć ją na poczet przyszłych składek.
- opłacać będziesz składkę na podstawie przychodu z roku bieżącego, ale w trakcie roku nastąpi korekta przychodu, w wyniku której przychód będzie finalnie w niższym progu, aniżeli opłacana składka w trakcie roku.
Przykład
W 2025 roku opłacać będziesz składkę na podstawie bieżącego przychodu. Od stycznia do marca przychód będzie wynosić 60.000 zł a więc opłacać będziesz składkę miesięczną w kwocie 461,66 zł. Kolejno od kwietnia do października przychód przekroczy 60.000 zł, wówczas miesięczna kwota składki będzie wynosić 769,43 zł. Natomiast w grudniu przychód przekroczy 300.000 zł (będzie wynosić 312.000) wówczas opłacać będziesz składkę 1.384,97 zł.
Jeśli w grudniu klient dokona reklamacji towaru, którą uznasz na kwotę 50.000 zł i zwrócisz pieniądze klientowi, a łączny przychód uzyskany od stycznia do grudnia będzie poniżej 300.000 zł, to w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej wykażesz nadpłatę składki.
Czy zawieszenie działalności wpływa na możliwość skorzystania z ryczałtu uproszczonego w składce zdrowotnej?
Tak jak wspomniano powyżej, ustawodawca umożliwia skorzystanie z wyliczenie składki zdrowotnej na podstawie przychodu za rok poprzedni, który jest pomniejszony o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu.
W przypadku tej metody wyliczenia składki zdrowotnej ważne jest, aby został spełniony warunek – musiałeś/aś prowadzić w poprzednim roku działalność przez okres 12 miesięcy.
WAŻNE!
Jeśli w 2025 roku chcesz skorzystać z wyliczenia składki zdrowotnej na podstawie przychodu z 2024 roku tzw. ryczałt uproszczony, to w 2024 roku nie mogłeś/aś mieć zawieszonej działalności nawet na jeden dzień.
Potwierdzeniem tego jest również stanowisko ZUS, które można znaleźć w pytaniach i odpowiedziach na stronie instytucji:
„Czy przedsiębiorca stosujący ryczałt od przychodów ewidencjonowanych może stosować podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustaloną na podstawie przychodów z poprzedniego roku, jeśli w poprzednim roku zawieszał działalność gospodarczą?
Zgodnie z art. 81 ust. 2h ustawy zdrowotnej, ubezpieczony, o którym mowa w ust. 2f, który przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą, i przychody z tej działalności były opodatkowane na podstawie art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy o PIT lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, może przy określaniu miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przyjąć kwotę przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszoną o kwotę opłaconych w poprzednim roku kalendarzowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy o PIT. Tak ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczony stosuje przez cały rok kalendarzowy.
Tym samym ubezpieczony, który stosuje w danym roku opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, może przyjąć do ustalenia miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne kwotę przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli działalność prowadził przez cały poprzedni rok kalendarzowy. Zawieszenie działalności oznacza, że do takiej osoby nie może mieć zastosowania powołany art. 81 ust. 2h ustawy zdrowotnej”.
WAŻNE!
Jeśli otworzyłeś/aś działalność w trakcie 2024 roku, to skorzystanie z ryczałtu uproszczonego w 2025 roku nie jest możliwe, bowiem nie jest spełniony warunek prowadzenia działalności przez okres 12 miesięcy.
UWAGA!
Jeśli masz wątpliwości, jak powinieneś ustalić podstawę wyliczenia składki zdrowotnej w ramach prowadzonej przez siebie działalności, zapraszamy na konsultacje księgowe w ramach TCE Kancelaria Usług Księgowych, na których odpowiemy na wszystkie wątpliwe kwestie. Kontakt w sprawie konsultacji:
telefon: 786 181 124
mail: biuro@TCEkancelaria.pl.
