Jaka forma opodatkowania jest najkorzystniejsza dla pielęgniarki?

Osoby fizyczne współpracujące z NFZ często pracują w oparciu o umowę o pracę, zlecenie lub łączą te tytuły. To w konsekwencji sprowadza się do tego, że korzystniej niekiedy jest założyć działalność i świadczyć usługi na zasadach B2B, czyli jako firma. Sprawdzamy, jaką formę opodatkowania powinna wybrać pielęgniarka, aby płacić niskie podatki w 2025 roku!

Jakie formy opodatkowania są do wyboru?

Jeżeli dopiero zaczynasz przygodę z rynkiem pracy lub pracowałeś/aś tylko na podstawie umowy zlecenie bądź umowy o dzieło to sprawa jest prosta – możesz założyć działalność opodatkowaną jedną z trzech dostępnych form opodatkowania, czyli:

  • skala podatkowa – 12% / 32%,
  • podatek liniowy – 19%,
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – 14%.

WAŻNE!
Bez względu na to jaką formę opodatkowania wybierzesz, pamiętaj o uzyskaniu wpisu indywidualnej praktyki pielęgniarki lub położnej do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Szczegółowe informacje w tym zakresie znajdują się na stronie rządowej: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/ou121

Kiedy nie możesz wybrać opodatkowania ryczałtem?

W sytuacji gdy dotychczas pracowałeś/aś na umowę o pracę to sytuacja się komplikuje. Ustawodawca bowiem wykluczył z prawa do opodatkowania ryczałtem przychodów uzyskanych z tytułu współpracy z obecnym lub byłym pracodawcą. Co ważne, nie oznacza to, że rozwiązując umowę o pracę już nigdy nie będziesz mógł/mogła nawiązać współpracę z byłym pracodawcą. Ważne jest aby taka umowa o pracę nie była aktywna w poprzednim lub w bieżącym roku.

Art. 8 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:
Jeżeli podatnik prowadzący działalność samodzielnie lub w formie spółki, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:
1) wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub
2) wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
– w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

W powyższym wycinku przepisu ustawy podkreśliłam słowa “stosunek pracy”. Jest to kluczowy niuans, ponieważ o stosunku pracy mówimy, gdy pracujemy na umowę o pracę. Umowy cywilnoprawne np. zlecenie czy dzieło nie są uznawane za stosunek pracy.

Przykład
W 2024 roku byłeś/aś zatrudniony/a na umowę o pracę w szpitalu X. W 2025 roku chcesz założyć własną działalność i kontynuować współpracę z pracodawcą. W tym przypadku w 2025 roku nie możesz wybrać opodatkowania ryczałtem. Natomiast możliwa będzie zmiana formy opodatkowania na ryczałt już w 2026 roku.

Przykład
W 2024 roku pracowałeś/aś w przychodni X na umowę zlecenie. W 2025 roku chcesz założyć własną działalność i kontynuować współpracę. W takiej sytuacji możesz w 2025 roku wybrać opodatkowanie ryczałtem bowiem nie łączył Cię z przychodnią X stosunek pracy w 2024 roku.

Przykład
W 2023 roku byłeś/aś zatrudniona na umowę o pracę w poradni X. Stosunek pracy zakończył się w grudniu 2023 roku. W 2025 roku chcesz założyć własną działalność i podjąć współpracę z poradnią X. W takiej sytuacji, ze względu na to, że w poprzednim roku, czyli 2024 roku nie łączyła Cię z poradnią X umowa o pracę możesz w 2025 roku wybrać ryczałt jako formę opodatkowania.

WAŻNE!
Jeżeli spełniasz warunki do opodatkowania ryczałtem, ale w trakcie roku wyświadczysz usługę na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy, z którym łączył Cię stosunek pracy w poprzednim roku to automatycznie tracisz prawo do opodatkowania ryczałtem i masz obowiązek przejść na skalę podatkową.

Kiedy nie możesz wybrać liniówki?

Ustawodawca wprowadził również ograniczenia w wyborze jako formy opodatkowania podatku liniowego. Ustawodawca wykluczył z prawa do opodatkowania podatkiem liniowym przychody uzyskane z tytułu współpracy z obecnym lub byłym pracodawcą. Natomiast był on łaskawszy, niż w przypadku wykluczenia z ryczałtu, bowiem na podatku liniowym nie możesz być tylko, jeżeli w tym samym roku świadczysz usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.

Art. 9a ust. 3 ustawy o PIT:
Jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:
1) (uchylony)
2) wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
– w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób określony w art. 30c i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.

WAŻNE!
Nie możesz wybrać opodatkowania podatkiem liniowym, jeżeli w tym samym roku pracowałeś/aś na umowę o pracę u obecnego lub byłego pracodawcy. Jeżeli natomiast jest lub była to umowa cywilnoprawna np. dzieło lub zlecenie to wykluczenie to nie ma zastosowania.

Przykład
W 2024 roku byłeś/aś zatrudniony/a na umowę o pracę w szpitalu X. Stosunek pracy zakończył się w grudniu 2024 roku. W 2025 roku chcesz założyć własną działalność i kontynuować współpracę z pracodawcą. W tym przypadku możesz wybrać w 2025 roku opodatkowanie na liniówce, bowiem w 2025 roku nie łączy Cię już z byłym pracodawcą stosunek pracy.

Przykład
W 2024 roku pracowałeś/aś w przychodni X na umowę zlecenie. W 2025 roku chcesz kontynuować umowę cywilnoprawną oraz założyć własną działalność i świadczyć usługi na rzecz przychodni X. W takiej sytuacji możesz w 2025 roku wybrać opodatkowanie podatkiem liniowym, bowiem z przychodnią X nie łączy Cię stosunek pracy.

Przykład
W lutym 2025 roku wygasła Twoja umowa o pracę z poradnią X. Jednocześnie zdecydowałeś/aś założyć własną działalność. W takiej sytuacji opodatkowanie na liniówce będzie możliwe, jeżeli nie zdecydujesz się w 2025 roku świadczyć usług na rzecz poradni X. Jeżeli jednak masz taki zamiar to jedyną dostępną formą opodatkowania będzie skala podatkowa.

Ryczałt dla pielęgniarki

Jeżeli spełniasz warunki do stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych warto wziąć tą formę opodatkowania pod uwagę ze względu na 14% stawkę ryczałtu. Stawka ta jest właściwa dla świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej.

WAŻNE!
Świadczenie usług pielęgniarek lub położnych obejmuje kod PKD 86.90.C. 

Pod kodem PKD 86.90.C znajduje się działalność prowadzona jako:

  • indywidualna praktyka pielęgniarek i położnych, włącznie z indywidualną praktyką specjalistyczną,
  • grupowa praktyka pielęgniarek i położnych.

Dzięki temu możesz świadczyć usługi w placówkach medycznych, takich jak: 

  • przychodnie (ogólne, przyszpitalne, medycyny pracy), 
  • specjalistyczne placówki medyczne inne niż szpitale, 
  • prywatne gabinety
  • w domu pacjenta.

Natomiast działalność ta nie obejmuje leczenia medycznego.

WAŻNE!
Ryczałt jest korzystną formą opodatkowania, gdy nie planujesz ponosić kosztów inwestycyjnych np. remontu lub budowy gabinetu lub co miesiąc nie masz stosunkowo wysokich, cyklicznych kosztów uzyskania przychodów.

Podstawą opodatkowania ryczałtem jest przychód. Oznacza to, że ponoszone koszty nie obniżają podatku dochodowego. Nie ma znaczenia, czy wydatki te mają ścisły związek z prowadzoną działalnością lub są niezbędne do jej wykonywania.

WAŻNE
Przychody to w uproszczeniu mówiąc wartość sprzedaży (netto dla czynnych podatników VAT lub brutto dla nievatowców) powiększona o przychody z nieodpłatnych świadczeń np. z tytułu premii bankowej, czy otrzymane odszkodowania podlegające opodatkowaniu. 

Przykład
Prowadzisz działalność opodatkowaną ryczałtem i w styczniu 2025 roku uzyskałeś/aś przychód w wysokości 10.000 zł i poniosłeś/aś koszty w kwocie 2.000 zł. W tym przypadku zaliczka na podatek dochodowy będzie wynosić 1400 zł czyli 10.000 zł x 14% (pomijając składki ZUS).

Decydując się na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie możesz skorzystać z niektórych ulg podatkowych w zeznaniu rocznym np. z ulgi prorodzinnej czy wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Dodatkowo, opodatkowaniu podlega każda zarobiona przez Ciebie złotówka, bowiem nie występuje na ryczałcie kwota wolna od podatku. Niemniej jednak, należy pamiętać o tym, że bez względu na to ile zarobisz ustawodawca określił dla ryczałtowców maksymalny próg składki zdrowotnej a więc przekraczając w ciągu roku przychód 300.000 zł nie zaskoczy Cię wysokość składki zdrowotnej jaką musisz zapłacić.

Więcej o rozliczeniu składki zdrowotnej znajdziesz w artykule: Składka zdrowotna w 2025 roku

Podatek liniowy dla pielęgniarki

Jeżeli zdecydujesz się na opodatkowanie na liniówce, to od każdej zarobionej złotówki dochodu zapłacisz podatek w wysokości 19%. 

WAŻNE!
Dochód to przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodów.

Przychody to w uproszczeniu mówiąc wartość sprzedaży (netto dla czynnych podatników VAT lub brutto dla nievatowców) powiększona o przychody z nieodpłatnych świadczeń np. z tytułu premii bankowej, czy otrzymane odszkodowania podlegające opodatkowaniu.

Kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów które nie zostały ujęte w katalogu wydatków bezwzględnie wyłączonych z kosztów podatkowych w art. 23 ustawy o PIT. Przykładem wydatku, który nie stanowi kosztu jest koszt reprezentacji.

Decydując się na opodatkowanie na zasadach podatku liniowego zaliczkę na podatek dochodowy wyliczysz następująco:

(Dochód x stawka podatku 19%) – zaliczki za poprzednie miesiące w danym roku

Przykład
Prowadzisz działalność opodatkowaną podatkiem liniowym. W styczniu 2025 roku uzyskałeś/aś przychody w wysokości 10.000 zł i poniosłeś/aś koszty w kwocie 2.000 zł. W takiej sytuacji zaliczka na podatek dochodowy wynosi 1.520 czyli 19% x (10.000 zł – 2.000 zł).

Podatek liniowy jest korzystniejszy, niż skala podatkowa, w przypadku gdy planujesz uzyskiwać w ciągu roku dochody przekraczające 120.000 zł ze względu na to, że na liniówce nie występują progi podatkowe. Oznacza to, że nawet osiągając dochód 300.000 zł będziesz stosować stawkę 19%.

Będąc na liniówce nie masz możliwości skorzystania ze wszystkich ulg i odliczeń podatkowych w ramach zeznania rocznego np. z tytułu ulgi na dzieci czy wspólnego rozliczenia z małżonkiem.

WAŻNE
Prowadząc działalność na liniówce możesz skorzystać z wyjątku, w ramach którego wspólne rozliczenie z małżonkiem jest możliwe. Chodzi o tzw. “zerowy PIT-36L”, który składasz jeżeli spełnisz łącznie 3 warunki:

  1. przez cały rok podatkowy nie wystąpiły przychody i koszty z prowadzonej działalności,
  2. nie doszło do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów (ani dobrowolnie ani obligatoryjnie),
  3. nie wystąpił obowiązek lub prawo do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń.

Po spełnieniu powyższych warunków, możliwe jest wspólne rozliczenie z małżonkiem na formularzu zeznania rocznego na którym to małżonek występuje w roli podatnika.

Skala podatkowa dla pielęgniarki

Jest to podstawowa forma opodatkowania dostępna dla każdego. Oznacza to, że nie musisz spełniać żadnych dodatkowych warunków, aby móc założyć działalność i jako formę opodatkowania wybrać skalę.

Skala podatkowa charakteryzuje się występowaniem progu podatkowego i dwóch stawek podatkowych:

  • 12% – dla dochodu do 120.000 zł
  • 32% – dla dochodu powyżej 120.000 zł.

W przypadku skali podatkowej występuje również tzw. kwota wolna od podatku, czyli dochód w wysokości 30.000 zł, który nie jest opodatkowany. W wyliczeniu zaliczki na podatek dochodowy wartość ta widnieje w postaci kwoty zmniejszającej podatek 3.600 zł i jest to nic innego jak 12% z 30.000 zł.

WAŻNE!
Dochód to przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodów. Przychody to w uproszczeniu mówiąc wartość sprzedaży (netto dla czynnych podatników VAT lub brutto dla nievatowców) powiększona o przychody z nieodpłatnych świadczeń np. z tytułu premii bankowej, czy otrzymane odszkodowania podlegające opodatkowaniu. Koszty uzyskania przychodu to wydatki poniesione w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Sposób wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy jest następujący:
dla dochodu do 120.000 zł

(Dochód x 12% stawka podatku) – kwota zmniejszająca podatek (3.600 zł)

dla dochodu powyżej 120.000 zł

10.800 zł* + (dochód powyżej 120.000 zł x 32% stawka podatku)

*kwota 10.800 zł to wynik 120.000 zł x 12% – 3.600 zł czyli maksymalny podatek do zapłaty w ramach pierwszego progu podatkowego.

Przykład
W styczniu wystawiłeś/aś faktury sprzedaży na łączną kwotę 35.000 zł netto. Suma faktur zakupu np. za ratę leasingową, wynajem biura, paliwo i artykuły biurowe to 6.000 zł netto. W tym przypadku dochód za styczeń wynosi 29.000 zł, czyli 35.000 zł – 6.000 zł. Jako, że dochód nie przekroczył kwoty wolnej od podatku, zaliczka na podatek dochodowy będzie zerowa, czyli nie płacisz podatku dochodowego.

Przykład
W styczniu wystawiłeś/aś faktury sprzedaży na łączną kwotę 35.000 zł netto. Suma faktur zakupu to 3.000 zł netto. W tym przypadku dochód za styczeń wynosi 32.000 zł, czyli 35.000 zł – 3.000 zł. Z racji tego, że została przekroczona kwota wolna od podatku masz obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Jako, że nie został przekroczony I próg podatkowy 120.000 zł zaliczkę na podatek wyliczysz następująco:
(dochód x stawka podatku 12%) – kwota zmniejszająca podatek
(32.000 zł x 12%) – 3.600 zł = 240 zł.
W konsekwencji zapłacisz podatek dochodowy w wysokości 240 zł.

WAŻNE!
Kwota wolna od podatku jest jednorazowa, czyli nie odnawia się co miesiąc!

Przykład
W styczniu uzyskałeś/aś dochód w wysokości 28.000 zł, w lutym w wysokości 29.000 zł. Oznacza to, że część kwoty wolnej od podatku wykorzystasz w styczniu i nie zapłacisz podatku dochodowego za ten miesiąc. W lutym natomiast podatek już wystąpi, ponieważ kwota wolna od podatku została w całości wykorzystana. Zaliczkę na podatek za luty wyliczysz następująco:
(dochód narastająco x stawka podatku 12%) – kwota zmniejszająca podatek – zaliczki za poprzednie miesiące w danym roku
(57.000 zł x 12%) – 3.600 zł – 0 zł = 6.840 zł – 3.600 zł = 3.240 zł
W konsekwencji zapłacisz podatek dochodowy za luty w wysokości 3.240 zł.

Decydując się na opodatkowanie skalą podatkową możesz skorzystać ze wszystkich ulg i odliczeń podatkowych w ramach zeznania rocznego w tym m.in. z ulgi prorodzinnej czy wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Natomiast ta forma opodatkowania jest niekorzystna w przypadku gdy nie spełniasz warunków do skorzystania z ulg podatkowych, a Twoje dochody przekraczają w ciągu roku 120.000 zł ze względu na 32% podatek dochodowy. Dodatkowo, podatnicy na skali podatkowej opłacają najwyższą składkę zdrowotną liczoną jako 9% dochodu. 

WAŻNE!
Jeżeli w dalszym ciągu masz wątpliwości jaka forma opodatkowania będzie najkorzystniejsza dla Ciebie w 2025 roku napisz do nas: biuro@tcekancelaria.pl . Nasz Adwokat sporządzi dla Ciebie przejrzystą analizę i będziesz mógł/mogła podjąć optymalną decyzję aby płacić niskie podatki!

Małgorzata Lewandowska
Małgorzata Lewandowska

Ekspert księgowy • Członek zarządu

Artykuły: 9