Czy wiesz, że prawidłowo wybrana forma opodatkowania to klucz do płacenia niskich podatków? W toku codziennych spraw, umówionych spotkań oraz zmian podatkowych, o których słyszymy niemal na każdym kroku, wielu przedsiębiorców nie chce nawet myśleć o kolejnych zmianach, np. zmianie formy opodatkowania. Warto natomiast wiedzieć, jakie są dostępne opcje, tak aby raz do roku podjąć optymalną dla siebie decyzję. Nie ma znaczenia, czy prowadzisz dużą firmę, czy pracujesz na B2B – zasady są takie same dla wszystkich!
Czym jest forma opodatkowania?
Prowadząc firmę płacisz podatki. W uproszczeniu mówiąc, możesz mieć obowiązek płacenia VAT (jeżeli się zarejestrowałeś do VAT, nie płacisz tego podatku jeżeli jesteś nievatowcem) oraz PIT, czyli podatku dochodowego. Forma opodatkowania ma związek z tym drugim, czyli z podatkiem dochodowym.
WAŻNE!
To jaką formę opodatkowania wybierzesz ma wpływ na to, w jaki sposób będziesz wyliczał zaliczkę na podatek dochodowy, czyli podatek, który masz obowiązek płacić miesięcznie lub kwartalnie na mikrorachunek podatkowy.
WAŻNE!
Mikrorachunek podatkowy nie jest przypisany do urzędu. Czyli nie płacisz podatku bezpośrednio do urzędu. Mikrorachunek przypisany jest indywidualnie do podatnika, a numer rachunku nie zmienia się wraz ze zmianą urzędu skarbowego np. ze względu na zmianę miejsca zamieszkania podatnika.
Jakie są dostępne formy opodatkowania?
Jeżeli już wiesz, że przed fiskusem nie uciekniesz, to sprawdźmy jakie masz dostępne opcje wyboru:
- skala podatkowa,
- podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Każda z powyższych opcji ma swoje wady oraz zalety, jest mniej lub bardziej skomplikowana. Dlatego po kolei…
Skala podatkowa – jest to podstawowa forma opodatkowania dostępna dla wszystkich. Jak sama nazwa wskazuje ma związek ze skalą. Nie należy mylić tego ze skalą prowadzonej działalności. Chodzi o tzw. progi podatkowe, czyli stawki, według których liczona jest wartość podatku dochodowego. Wyróżniamy dwie stawki podatku:
- 12% – dla dochodu do 120.000 zł
- 32% – dla dochodu powyżej 120.000 zł.
W przypadku skali podatkowej występuje również tzw. kwota wolna od podatku, czyli dochód w wysokości 30.000 zł, który nie jest opodatkowany. W wyliczeniu zaliczki na podatek dochodowy wartość ta widnieje w postaci kwoty zmniejszającej podatek 3.600 zł i jest to nic innego jak 12% z 30.000 zł.
WAŻNE!
Dochód to przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodów. Przychody to w uproszczeniu mówiąc wartość sprzedaży (netto dla czynnych podatników VAT lub brutto dla nievatowców) powiększona o przychody z nieodpłatnych świadczeń np. z tytułu premii bankowej, czy otrzymane odszkodowania podlegające opodatkowaniu. Koszty uzyskania przychodu to wydatki poniesione w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.
Sposób wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy jest następujący:
- dla dochodu do 120.000 zł
(Dochód x 12% stawka podatku) – kwota zmniejszająca podatek (3.600 zł)
- dla dochodu powyżej 120.000 zł
10.800 zł* + (dochód powyżej 120.000 zł x 32% stawka podatku)
*kwota 10.800 zł to wynik 120.000 zł x 12% – 3.600 zł czyli maksymalny podatek do zapłaty w ramach pierwszego progu podatkowego.
Przykład
W styczniu wystawiłeś/-aś faktury sprzedaży na łączną kwotę 35.000 zł netto. Suma faktur zakupu np. za ratę leasingową, wynajem biura, paliwo i artykuły biurowe to 6.000 zł netto. W tym przypadku dochód za styczeń wynosi 29.000 zł, czyli 35.000 zł – 6.000 zł. Jako, że dochód nie przekroczył kwoty wolnej od podatku, zaliczka na podatek dochodowy będzie zerowa, czyli nie płacisz podatku dochodowego.
Przykład
W styczniu wystawiłeś/-aś faktury sprzedaży na łączną kwotę 35.000 zł netto. Suma faktur zakupu to 3.000 zł netto. W tym przypadku dochód za styczeń wynosi 32.000 zł, czyli 35.000 zł – 3.000 zł. Z racji tego, że została przekroczona kwota wolna od podatku masz obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Jako, że nie został przekroczony I próg podatkowy 120.000 zł zaliczkę na podatek wyliczysz następująco:
(dochód x stawka podatku 12%) – kwota zmniejszająca podatek
(32.000 zł x 12%) – 3.600 zł = 240 zł.
W konsekwencji zapłacisz podatek dochodowy w wysokości 240 zł.
WAŻNE!
Kwota wolna od podatku jest jednorazowa, czyli nie odnawia się co miesiąc!
Przykład
W styczniu uzyskałeś dochód w wysokości 28.000 zł, w lutym w wysokości 29.000 zł. Oznacza to, że część kwoty wolnej od podatku wykorzystasz w styczniu i nie zapłacisz podatku dochodowego za ten miesiąc. W lutym natomiast podatek już wystąpi, ponieważ kwota wolna od podatku została w całości wykorzystana. Zaliczkę na podatek za luty wyliczysz następująco:
(dochód narastająco x stawka podatku 12%) – kwota zmniejszająca podatek – zaliczki za poprzednie miesiące w danym roku
(57.000 zł x 12%) – 3.600 zł – 0 zł = 6.840 zł – 3.600 zł = 3.240 zł
W konsekwencji zapłacisz podatek dochodowy za luty w wysokości 3.240 zł.
Dokonując wyboru formy opodatkowania powinieneś/-aś patrzeć szerzej, niż jedynie na kwotę podatku jaki płacisz w trakcie roku. Każdy podatnik ma obowiązek złożenia w urzędzie zeznania rocznego z działalności w terminie do 30 kwietnia po zakończonym roku. Jeżeli dzień ten przypada w sobotę, niedzielę lub święto, to termin przesuwa się na najbliższy dzień roboczy po tym dniu.
Decydując się na skalę podatkową właściwym formularzem jest PIT-36. W zeznaniu rocznym możesz skorzystać z wielu ulg podatkowych, dzięki którym obniżysz ostateczną, należną kwotę podatku.
WAŻNE!
Korzystając ze skali podatkowej możesz skorzystać z największej ilości ulg i odliczeń podatkowych w zeznaniu rocznym w porównaniu do pozostałych form opodatkowania.
Podatek liniowy – w tej formie opodatkowania, sposób wyliczenia podatku dochodowego jest bardzo prosty. Każdą złotówkę dochodu opodatkowujesz stawką 19%. Nie występuje w tym przypadku kwota zmniejszająca podatek, a przekroczenie dochodu w wysokości 120.000 zł nie ma wpływu na wysokość stawki podatkowej.
Decydując się na opodatkowanie na zasadach podatku liniowego zaliczkę na podatek dochodowy wyliczysz następująco:
(Dochód x stawka podatku 19%) – zaliczki za poprzednie miesiące w danym roku
Przykład
W styczniu wystawiłeś/-aś faktury sprzedaży na łączną kwotę 35.000 zł netto. Suma faktur zakupu np. za ratę leasingową, wynajem biura, paliwo i artykuły biurowe to 6.000 zł netto. W tym przypadku dochód za styczeń wynosi 29.000 zł czyli 35.000 zł – 6.000 zł. Decydując się na opodatkowanie podatkiem liniowym, zaliczkę na podatek wyliczysz następująco:
dochód x stawka podatku 19%
29.000 zł x 19% = 5.510 zł
W konsekwencji zapłacisz podatek dochodowy w wysokości 5.510 zł.
Przykład
W styczniu uzyskałeś dochód w wysokości 28.000 zł, w lutym w wysokości 29.000 zł. Zaliczki na podatek za styczeń i luty wyliczysz następująco:
(dochód narastająco x stawka podatku 19%) – zaliczki za poprzednie miesiące w danym roku
- styczeń:
28.000 zł x 19% – 0 zł = 5.320 zł
- luty:
(57.000 zł x 19%) – 5.320 zł = 10.830 zł – 5.320 zł = 5.510 zł.
W konsekwencji zapłacisz podatek dochodowy za styczeń w wysokości 5.320 zł a za luty w wysokości 5.510 zł.
WAŻNE!
Jeżeli nie zamierzasz uzyskiwać dochodów przekraczających 120.000 zł to zazwyczaj podatek liniowy jest nieopłacalną formą opodatkowania ze względu na wyższą stawkę podatkową 19% a nie 12%, tak jak w przypadku skali podatkowej w pierwszym progu podatkowym.
Decydując się na opodatkowanie podatkiem liniowym jesteś zobligowany/-a do złożenia zeznania rocznego na formularzu PIT-36L do 30 kwietnia po zakończonym roku. Jeżeli dzień ten przypada w sobotę, niedzielę lub święto, to termin przesuwa się na najbliższy dzień roboczy po tym dniu.
Co ważne, będąc na liniówce nie masz możliwości skorzystania ze wszystkich ulg i odliczeń podatkowych np. z tytułu ulgi na dzieci czy wspólnego rozliczenia z małżonkiem.
WAŻNE!
Prowadząc działalność na liniówce możesz skorzystać z wyjątku, w ramach którego wspólne rozliczenie z małżonkiem jest możliwe. Chodzi o tzw. “zerowy PIT-36L”, który składasz jeżeli spełnisz łącznie 3 warunki:
- przez cały rok podatkowy nie wystąpiły przychody i koszty z prowadzonej działalności,
- nie doszło do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów (ani dobrowolnie ani obligatoryjnie),
- nie wystąpił obowiązek lub prawo do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń.
Po spełnieniu powyższych warunków, możliwe jest wspólne rozliczenie z małżonkiem na formularzu zeznania rocznego na którym to małżonek występuje w roli podatnika.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – jest to najprostsza forma opodatkowania działalności. Podatek dochodowy wyliczany jest na podstawie uzyskanego przychodu, a stawka podatku tak jak na liniówce nie ulega zmianie bez względu na wysokość osiągniętego przychodu.
WAŻNE!
Decydując się na ryczałt podstawą opodatkowania jest przychód, a nie dochód co oznacza, że koszty nie mają wpływu na wysokość zaliczki na podatek dochodowy.
W art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej: ustawa o ryczałcie) ustawodawca zamieścił katalog dostępnych stawek ryczałtu wraz ze wskazaniem źródeł przychodów opodatkowanych daną stawką. Wyróżniamy stawki ryczałtu od 2% do 17% co oznacza, że każda z nich jest niższa, niż opodatkowanie na liniówce.
WAŻNE!
Stawka ryczałtu zależy od tego czym się zajmujesz. Najlepiej w tym zakresie ustalić PKD świadczonych usług. Jeżeli jesteś psychologiem lub psychoterapeutą, właściwym PKD jest 86.90.E obejmującą “działalność w zakresie zdrowia psychicznego świadczoną przez psychologów i psychoterapeutów”. Więcej o tym PKD możesz przeczytać na stronie rządowej: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/092515
WAŻNE!
Dla PKD z działu 86, który dotyczy usług w zakresie opieki zdrowotnej właściwą stawką ryczałtu jest 14%.
Przykład
Świadczysz usługi w zakresie opieki zdrowotnej i w styczniu wystawiłeś/-aś faktury sprzedaży na łączną kwotę 35.000 zł netto. Suma faktur zakupu np. za ratę leasingową, wynajem biura, paliwo i artykuły biurowe to 6.000 zł netto. Decydując się na opodatkowanie na zasadach ryczałtu, przy wyliczeniu zaliczki na podatek nie bierzesz pod uwagę poniesionych kosztów. Tak więc podstawą opodatkowania jest przychód z danego miesiąca a więc 35.000 zł. Zaliczkę na podatek wyliczysz następująco:
przychód x stawka ryczałtu 14%
35.000 zł x 14% = 4.900 zł
W konsekwencji zapłacisz podatek dochodowy w wysokości 4.900 zł.
WAŻNE!
Jeżeli świadczysz usługi objęte PKD 85.60.Z “Działalność wspomagająca edukację” w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej to właściwą stawką ryczałtu dla takiej usługi jest 8,5%.
WAŻNE!
W ramach jednej działalności gospodarczej możesz świadczyć usługi opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu.
Przykład
Świadczysz usługi w zakresie opieki zdrowotnej i w styczniu wystawiłeś/-aś z tego tytułu faktury sprzedaży na łączną kwotę 35.000 zł netto. Dodatkowo, prowadzisz zajęcia coachingowe i w styczniu wystawiłeś/-aś w związku z tym faktury sprzedaży na łączną kwotę 5.000 zł. Decydując się na opodatkowanie ryczałtem, będziesz stosować dwie różne stawki ryczałtu odpowiednio dla danego źródła przychodu, a zaliczkę na podatek wyliczysz następująco:
przychód x stawka ryczałtu 14% + przychód x stawka ryczałtu 8,5%
35.000 zł x 14% + 5.000 zł x 8,5% = 4.900 zł + 425 zł = 5.325 zł
W konsekwencji zapłacisz podatek dochodowy w wysokości 5.325 zł.
Wybierając ryczałt jako formę opodatkowania, masz obowiązek złożyć zeznanie roczne na formularzu PIT-28 do 30 kwietnia kolejnego roku. Jeżeli dzień ten przypada w sobotę, niedzielę lub święto, to termin przesuwa się na najbliższy dzień roboczy po tym dniu.
Na tym formularzu nie jest możliwe np. wspólne rozliczenie z małżonkiem jak również skorzystanie z ulgi prorodzinnej.
WAŻNE!
Jako przedsiębiorca musisz samodzielnie ustalić właściwe PKD, ponieważ to Ty najlepiej wiesz, jakie usługi świadczysz. Na tej podstawie dopiero możliwe jest określenie stawki ryczałtu. Jeżeli masz wątpliwości w zakresie PKD, możesz skorzystać z bezpłatnej wyszukiwarki PKD na stronie rządowej: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/szukaj-pkd a w zakresie wątpliwości związanych z właściwą stawką ryczałtu możesz złożyć wniosek do Krajowej Informacji Skarbowej (tzw. KIS) o wydanie indywidualnej interpretacji.
Podsumowując, biorąc pod uwagę wyłącznie stawki podatkowe, najkorzystniejszą formą opodatkowania wydaje się być skala podatkowa z 12% stawką podatku. Natomiast sprawdzi się ona wyłącznie w przypadku, gdy dochody w trakcie roku nie przekroczą progu 120.000 zł. Jeżeli planujesz uzyskiwać wyższe dochody, przy czym nie będziesz inwestować, a więc ponoszone koszty będą stosunkowo niewielkie w trakcie roku, to warto wziąć pod uwagę opodatkowanie ryczałtem. Liniówka natomiast jest korzystnym wyborem jeżeli planujesz uzyskiwać dochody wyższe niż 120.000 zł oraz będziesz inwestować np. w budowę placówki. Warto również pamiętać o składce zdrowotnej, która uzależniona jest od wysokości dochodu/przychodu. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę prawo do ulg i odliczeń jakie przysługują przedsiębiorcom w ramach zeznania rocznego.
WAŻNE!
Zachęcamy do zapoznania się z artykułem, w którym omawiamy jak, gdzie i do kiedy możesz zmienić dotychczasową formę opodatkowania swojej działalności: https://tcekancelaria.pl/zmiana-formy-opodatkowania-nie-spoznij-sie/
