Prowadzisz firmę i chcesz płacić niższe podatki? Czy wiesz, że najprostszą metodą, aby uzyskać ten efekt jest wybór właściwej formy opodatkowania? Nowy rok to dla większości przedsiębiorców jedyna możliwość na zmianę dotychczasowej formy opodatkowania. Sprawdź, do kiedy, jakie są dostępne opcje i jak to zrobić!
Jakie są dostępne formy opodatkowania?
Przedsiębiorca ma do wyboru trzy podstawowe formy opodatkowania:
- skala podatkowa – 12% i 32%,
- podatek liniowy – 19%,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – od 2% do 17%.
To, którą z nich wybierze, będzie miało wpływ na wysokość płaconych podatków ze względu na różne stawki podatkowe, które cechują każdą formę opodatkowania.
Przedsiębiorca, przed podjęciem decyzji o formie opodatkowania na dany rok, powinien wziąć pod uwagę kilka czynników:
- stawkę podatku dochodowego właściwą dla danej formy opodatkowania,
- wysokość planowanego dochodu w nowym roku (ze względu na limity podatkowe),
- chęć stosowania ulg podatkowych np. w ramach zeznania rocznego (nie w każdej formie opodatkowania można korzystać ze wszystkich odliczeń),
- prawo do stosowania danej formy opodatkowania (nie każda branża może być opodatkowana ryczałtem, a praca na rzecz byłego pracodawcy zazwyczaj wyklucza opodatkowanie podatkiem liniowym).
WAŻNE!
Najczęściej wybieraną formą opodatkowania jest skala podatkowa i może ją stosować każdy przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą.
Zmiana formy opodatkowania – do kiedy?
Ostateczny termin zmiany formy opodatkowania przypada na 20. dzień miesiąca następujący po miesiącu, w którym przedsiębiorca uzyska pierwszy przychód w danym roku podatkowym. Jeśli jednak uzyskasz pierwszy przychód w grudniu, zmiana formy opodatkowania możliwa jest do końca grudnia (art. 9a ustawy o PIT i art 9 ustawy o ryczałcie).
Przykład
Założyłeś działalność w 2024 roku i jako formę opodatkowania wybrałeś skalę podatkową. W 2025 roku chcesz być opodatkowany podatkiem liniowym. Pierwszy przychód w 2025 roku uzyskałeś w lutym. Oznacza to, że na zmianę formy opodatkowania masz czas do 20 marca 2025 roku.
Powyższy przykład ma przełożenie analogicznie na każdą kombinację zmiany formy opodatkowania w nowym roku, o ile jest zasadność do jej stosowania.
WAŻNE!
Prowadzisz działalność opodatkowaną karta podatkową? Twój termin na zmianę formy opodatkowania jest krótszy! Należy zrezygnować z karty podatkowej do 20 stycznia nowego roku wybierając inną formę stosowaną od stycznia.
Jak zmienić formę opodatkowania?
Aby skutecznie zmienić formę opodatkowania trzeba poinformować o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego. Najprostszym rozwiązaniem jest zaktualizowanie formularza CEIDG-1 na stronie Biznes.gov.pl przez Konto Przedsiębiorcy. Oświadczenie należy złożyć na „Wniosku o zmianę danych firmy” w sekcji „Oświadczenie o formie opłacania podatku dochodowego”. Po wyborze formy opodatkowania działalności w nowym roku, wniosek należy podpisać i wysłać.
WAŻNE!
Na podany w CEIDG adres mailowy przedsiębiorca otrzyma potwierdzenie wysłania wniosku, a na Koncie Przedsiębiorcy w sekcji “Moja Firma” będzie dostępne Urzędowe Potwierdzenie Odbioru (UPO). Natomiast informacja, że wniosek został poprawnie przyjęty przez CEIDG, zostanie przesłana mailowo.
Na co należy zwrócić uwagę zmieniając formę opodatkowania?
Jak już ustaliliśmy, podatnik ma czas na zmianę formy opodatkowania do 20. dnia po miesiącu, w którym uzyskał pierwszy przychód. Natomiast warto pamiętać, że zmiana formy opodatkowania obowiązuje od początku roku. Co to oznacza w praktyce? Jeżeli pierwszy przychód zostanie uzyskany np. w marcu 2025 roku to wniosek w CEIDG należy złożyć do 20 kwietnia 2025 roku. Jednakże wybrana forma opodatkowania obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku. Dlaczego jest to ważne pomimo braku dochodu od początku roku? Przedsiębiorca jest bowiem zobligowany do spełnienia warunków ewidencyjnych np. do prowadzenia odpowiedniej formy ewidencji podatkowej.
WAŻNE!
Przedsiębiorca, który kontynuuje prowadzenie działalności gospodarczej, a jako formę opodatkowania wybrał podatek liniowy lub skalę podatkową ma obowiązek na dzień 1 stycznia sporządzić spis z natury, który jest pierwszym wpisem w KPiR.
Przykład
W 2024 roku prowadziłeś działalność opodatkowaną ryczałtem. W 2025 roku chcesz zmienić formę opodatkowania na skalę podatkową lub podatek liniowy. Bez względu na to, kiedy zostanie uzyskany pierwszy przychód w 2025 roku, masz obowiązek sporządzenia remanentu na dzień 1 stycznia 2025 roku.
Przykład
W 2024 roku prowadziłeś działalność opodatkowaną skalą podatkową lub podatkiem liniowym. W 2025 roku chcesz zmienić formę opodatkowania na ryczałt. Ostatni remanent sporządzasz na dzień 31 grudnia 2024 roku, bowiem na ryczałcie nie ma obowiązku przeprowadzania spisu z natury.
Czy zmiana formy opodatkowania w trakcie roku jest możliwa?
Co do zasady, zmiana formy opodatkowania ma miejsce na zasadach ogólnych a więc tak jak opisana w akapicie “Zmiana formy opodatkowania – do kiedy?”. Natomiast warto mieć na uwadze, że w szczególnych sytuacjach przepisy dają “furtkę”, z której podatnicy mogą skorzystać!
Po pierwsze, podatnik może utracić prawo do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Taka sytuacja ma miejsce, jeżeli uzyska przychody, które nie mogą być opodatkowane ryczałtem (art. 8 ustawy o ryczałcie). Od dnia uzyskania przychodu, które nie mogą być opodatkowane ryczałtem podatnik zmienia formę opodatkowania na skalę podatkową.
WAŻNE!
Jeżeli utraciłeś prawo do opodatkowania ryczałtem w trakcie roku, to przychody do dnia utraty prawa do ryczałtu będą opodatkowane ryczałtem, a od tego dnia włącznie będą opodatkowane skala podatkową, co oznacza, że po zakończonym roku masz obowiązek złożyć dwa zeznania roczne – PIT-28 oraz PIT-36.
Przykład
W 2025 roku prowadzisz działalność opodatkowaną ryczałtem. W dniu 20 maja 2025 roku uzyskałeś przychód ze sprzedaży części samochodowych, co wyklucza prawo do opodatkowania ryczałtem. Oznacza to, że przychody uzyskane od 1 stycznia do 19 maja 2025 roku opodatkowane są ryczałtem, a dochody uzyskane od 20 maja do 31 grudnia 2025 roku opodatkowane będą skalą podatkową.
Po drugie, podatnik może utracić prawo do opodatkowania podatkiem liniowym. Jest to możliwe, jeżeli w danym roku przedsiębiorca wyświadczy usługę na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy (czyli łączyła go z pracodawcą umowa o pracę lub lub spółdzielczy stosunek pracy w danym roku). W takiej sytuacji podatnik traci prawo do opodatkowania podatkiem liniowym dla całego roku.
WAŻNE!
Tracąc prawo do opodatkowania podatkiem liniowym, masz obowiązek opodatkować uzyskany dochód skalą podatkową od 1 stycznia.
Przykład
W 2025 roku prowadzisz działalność opodatkowaną podatkiem liniowym. Jednocześnie w styczniu 2025 roku pracowałeś na umowę o pracę w firmie XYZ. W maju 2025 roku wyświadczyłeś w ramach swojej firmy usługę na rzecz byłego pracodawcy. Spowodowało to utratę prawa do opodatkowania podatkiem liniowym. W konsekwencji całe dochody uzyskane od 1 stycznia 2025 roku musisz opodatkować skalą podatkową.
Zmiana formy opodatkowania a przelew podatkowy
Czasami może zdarzyć się, że przedsiębiorca zapomni złożyć wniosek o zmianę formy opodatkowania, a mimo to wyliczy zaliczkę na podatek dochodowy według nowej formy opodatkowania i wpłaci jej wysokość do urzędu skarbowego z symbolem przelewu podatkowego adekwatnego dla tej formy opodatkowania. Co w takiej sytuacji? Dotychczas fiskus był bezwzględny twierdząc, że nie można mówić w tym przypadku o skutecznej zmianie formy opodatkowania. Takie stanowisko przedstawił Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 15 października 2024 roku o sygn. 0115-KDIT3.4011.662.2024.2.JS w której czytamy, że: “(…) (dyspozycje przelewu płatności podatku) – (…) – nie mogą zostać uznane za skutecznie złożone oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych [podatek liniowy]. Nie zostały one bowiem dokonane w terminie określonym w art. 9a ust. 2 tej ustawy (tj. do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód w roku podatkowym).”
WAŻNE!
Wyrok NSA jest rozstrzygnięciem korzystnym dla przedsiębiorców, którzy dokonując przelewu zaliczki na podatek jednocześnie wybrali formę opodatkowania.
W wyroku NSA o sygn. II FSK 710/21 czytamy: “W rozpoznawanej sprawie Skarżący złożył w tytule przelewu oświadczenie woli, zgodnie z którym jego wpłatę należy zarachować na podatek liniowy. Interpretacja jego oświadczenia woli nie pozostawia wątpliwości, że dokonał wyboru formy opodatkowania w postaci 19% podatku liniowego. W innym przypadku nie deklarowałby i nie wpłacałby przecież zaliczek na PIT 36L.(…) W przypadku rozpoznawanej sprawy istotne jest oświadczenie woli złożone w tytule przelewu przez Skarżącego. Wyjaśnić także trzeba, że w sprawie Skarżący nie twierdził, że istnieje jakiś trzeci sposób (poza oświadczeniem oraz zawiadomieniem w trybie ustawy o CEIDG) wyboru rozliczania podatkiem liniowym. Zasadnie twierdził jedynie, że złożył skuteczne oświadczenie woli w tym zakresie.”
Warto śledzić wydawane obecnie interpretacje podatkowe w tym temacie, bowiem najprawdopodobniej stanowisko fiskusa w zakresie wyboru formy opodatkowania poprzez przelew zaliczki na podatek dochodowy ulegnie zmianie!
